نقش صنعت 5.0 در کاهش ریسک و ارتقای عملکرد زنجیره تأمین: گامی به سوی مزیت رقابتی پایدار

طلایی, حمیدرضا

doi:10.22075/svcm.2025.39107.1052

نقش صنعت 5.0 در کاهش ریسک و ارتقای عملکرد زنجیره تأمین: گامی به سوی مزیت رقابتی پایدار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

حمیدرضا طلایی

گروه مدیریت صنعتی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اراک، اراک، ایران.

10.22075/svcm.2025.39107.1052

چکیده

تحول دیجیتال و ظهور فناوری‌های پیشرفته، زنجیره‌های تأمین را وارد مرحله‌ای جدید از هوشمندی و انسان‌محوری کرده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر صنعت 5.0 بر اقدامات زنجیره تأمین پایدار، عملکرد زنجیره تأمین، کاهش ریسک و مزیت رقابتی پایدار صنعت خودروسازی ایران انجام شده است. همچنین، نقش میانجی اقدامات زنجیره تأمین پایدار در روابط میان صنعت 5.0 با عملکرد و کاهش ریسک زنجیره تامین بررسی شد. این مطالعه از نوع کاربردی، توصیفی-همبستگی و مقطعی است. جامعه آماری پژوهش، کارکنان شرکت‌های خودروسازی بوده‌ و نمونه‌ای به حجم 384 نفر به روش هدفمند انتخاب شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه استاندارد بوده که روایی آن از طریق روایی محتوایی، همگرا و واگرا و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تأیید شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرم افزار Smart PLS 3.0 انجام گرفت. نتایج نشان داد که صنعت 5.0 تأثیر مثبت و معناداری بر اقدامات زنجیره تأمین پایدار، عملکرد زنجیره تأمین و کاهش ریسک زنجیره دارد. همچنین، اقدامات زنجیره تأمین پایدار نیز اثر مستقیم و معناداری بر عملکرد و کاهش ریسک زنجیره تأمین دارد. بررسی نقش میانجی نیز نشان داد که اقدامات پایدار نقش میانجی معناداری در روابط بین صنعت 5.0 با عملکرد و کاهش ریسک زنجیره تامین ایفا می‌کنند. یافته‌ها بیانگر آن است که عملکرد زنجیره تأمین تأثیر معناداری بر مزیت رقابتی پایدار دارد. نتایج می‌تواند راهنمایی عملی برای مدیران صنعت خودروسازی در جهت تدوین راهبردهای فناورانه، پایدار و کاهش‌دهنده ریسک در بستر استقرار صنعت 5.0 باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Industry 5.0 in Mitigating Supply Chain Risks and Boosting Performance: A Pathway to Sustainable Competitive Advantage

نویسنده [English]

HamidReza Talaie

Department of Industrial Management, Faculty of Administrative Sciences and Economics, Arak University, Arak, Iran.

چکیده [English]

Digital transformation and the emergence of advanced technologies have propelled supply chains into a new phase of intelligence and human-centric design. This study aims to examine the impact of Industry 5.0 on sustainable supply chain practices, performance, risk mitigation, and sustainable competitive advantage in the automotive industry. Additionally, the mediating role of sustainable supply chain practices in the relationship between Industry 5.0 and both performance and risk mitigation is explored. This research employs an applied, descriptive, and correlational design with a cross-sectional approach. The statistical population comprises employees from selected Iranian automobile industries. A sample of 384 individuals was selected using a purposive sampling method. Data were collected using a standard questionnaire, whose validity was confirmed through content, convergent, and discriminant validity, and reliability was assessed using Cronbach’s alpha and composite reliability. Data analysis was conducted using Structural Equation Modeling with Smart PLS 3.0 software. The results indicate that Industry 5.0 has a positive and significant effect on sustainable supply chain practices, performance, and supply chain risk mitigation. Moreover, sustainable supply chain practices also have a direct and substantial impact on both performance and risk mitigation in the supply chain. The mediating analysis further revealed that sustainable practices significantly mediate the relationship between Industry 5.0 and both supply chain performance and risk mitigation. Findings demonstrate that supply chain performance has a significant impact on achieving a sustainable competitive advantage. Results offer practical insights for industry managers in designing technological, sustainable, and risk-mitigating strategies within the framework of Industry 5.0 implementation.

کلیدواژه‌ها [English]